علل اصلی شب مانی اضطراری در کوهستان (بیواک) (شب مانی اضطراری در کوهستان)
۱ -فرا رسیدن شب و عدم دید قبل از رسیدن به محل کمپ یا نقطه مورد نظر
۲ -هوای خراب به خصوص در هنگام بازگشت
۳ -حوادث مانند صدمات جسمی و بیماریها، ریزش سنگ یا بهمن، صدمات در اثر حوادث سقوط و پاندولی و …
هدف و نکات مهم
۱ -یافتن محل مناسب طاقچه، حفره ها و غارها، شکافهای یخی، پناه لایه و یا تخته سنگها
۲ -پایین آمدن از خط الراسها و محلهای مناسب
۳ -گذران دوره هوای خراب و حفظ نفرات تا طلوع آفتاب
باید از کلیه امکانات جهت حفاظت در مقابل باد و رطوبت و حفظ حرارت بدن استفاده نمود. به طور مثال با بهره گیری از :
۱ -زیرانداز، طناب، کوله کوهنوردی، پوشاک اضافی، گونی
۲ -کیسه بیواک، روکش کیسه خواب
۳ -روزنامه به عنوان عایق در پوشاک )حتی روزنامه هایی که درکتانی سنگ قرار داده شده بود(
۴ -درآوردن کفش و استفاده از جوراب پر
۵ -حرکت دادن پنجه های دست و پا در شرایط سرد و دشوار )اولین محل صدمه دیدن(با گم شدن در هوای طوفانی یا در شب، یا متوقف ماندن در اثر یک پیچ خوردگی یا شکستگی، یک راه پیمایی معمولی به سادگی به وضعیتی دشوار تبدیل میشود. تر بخود راه ندهید. روشهای ساده ای وجود دارد که شب را بدون نگرانی سپری کنید.
تصمیم برای توقف و بیواک کردن نباید سطحی گرفته شود : در تمام موارد مفهوم بیواک از آنچه به معنای ادامه زندگی در فرهنگ لغت آمده فراتر میرود. حفظ بقاء بطور تنگاتنگی به مدت آن و به اراده شخص ارتباط دارد. مدت آن میتواند از چندین ساعت تا چند روز طول بکشد. سخت ترین اراده و بیشترین خوش بینی، خصوصیاتی الزم ولی ناکافی، اگر با شناخت روشهای نجات توام نباشند، می تواند بی تاثیر باشد.
بعضی عوامل راه نجات را آسان می کنند:
۱ .تجهیزات متناسب، عملی، حداقل ولی کافی
۲ .مقداری خوراکی و نوشیدنی در کوله پشتی کوهنوردی
۳ .شرایط جسمانی خوب
۴ .شناخت صحیحی از روشهای امداد و نجات
در زمستان بهترین راه برای حفاظت از سرما و باد، ساختن یک پناه داخل یا بوسیله برف است. درواقع برف یک عایق خوب حرارت است و دما داخل یک پناه برفی به صفر درجه نزدیک است. یعنی به نسبت در یک شب زمستانی در کوهستان، گرم می باشد.
چگونه بیواک کنیم؟
- اصول عمومی
تصمیم به ساخت یک جانپناه و تحقق بخشیدن به آن بطور صحیح، برای تضمین بقاء کافی نیست. ما باید بعضی رفتارهای مناسب را نیز پیش بگیریم :
۱ .هنگام ساختن جانپناه از خیس شدن لباسها، چه از طریق عرق کردن و چه از تما با برف جلوگیری کنیم.
۲ .برای جانپناهمان یک ورودی ترتیب دهیم که از هوای بد در امان باشد و سطح آن از سطح پناه پایینتر باشد. این امر باعث می شود که هوای سرد به طرف بیرون جریان پیدا کند.
۳ .به یکدیگر قوت قلب بدهیم، با هم حرف بزنیم، آواز بخوانیم، تنگ یکدیگر بنشینیم. هیچ چیز از گرمای انسان موثرتر نیست.
۴ .داخل جانپناه دراز نکشیم بلکه بنشینیم ، روی خودمان چمباتمه بزنیم )به حالت جنین( البته به جریان خون در پاها نباید لطمه بخورد.
۵ .بند کفشها را شل کنیم و نوک پاها را مدام حرکت دهیم. اگرکفش اسکی کوهستان پوشیدهایم ، فقط الیه درونی آن را به پا نگه داریم.
۶ .از دستها با قرار دادن آنها در قسمتهای گرم بدن )زیر بقل یا بین رانها( محافظت کنیم.
۷ .اگر یک مالفه نجات )آلومینیومی( بهمراه داریم از آن برای پوشاندن تمام بدن استفاده کنیم تا از سرد شدن در اثر تشعشعات جلوگیری کنیم.
۸ .شعله یک شمع می تواند منبع گرمای قابل مالحظه ای باشد.
۹ .حتماً و از هر طریقی آب بنوشید، حتی اگر شده در مواقعی که آب ندارید ، برف بمکید. آب رساندن به بدن در شرایط سخت تعیین کننده می باشد. اگر اجاق در دستر است مدام برف آب کنید تا هرچه بیشتر آب بنوشید.
انتخاب مکان بیواک
این انتخاب باید نسبت به خطرات موجود انجام شود. )بهمن ، ریزش سراک یا قطعات یخ، ریزش سنگ، امکان وجود شکافهای یخی، جهت باد و …( باید درنظر گرفته شود و همچنین ضخامت برف.بیواک (شب مانی اضطراری در کوهستان)
قبل از شروع به کندن با فروکردن سوند بهمن )یا باطوم اسکی( در برف، به ضخامت آن پی ببرید و توجه کنید که برای ساختن یک جانپناه کافی باشد.
همچنین با این روش به وجود پل برفی )شکاف یا آبشار یخی( پی می برید.
– اگر ضخامت برف کم است جایی را جستجو کنید که برف در آن انباشته شده باشد )مانند گودال و …(
سرعت عمل
زمانی که تصمیم ساختن یک جانپناه گرفته شد، سرعت عمل در انجام آن بسیار حائز اهمیت است. یک جانپناه دو یا سه نفره میتواند و باید در ۱۵ دقیقه الی ۱ ساعت ساخته شود.
استفاده از ابزار و تجهیزات ابزار و تجهیزاتی که در اختیار کوهنورد یا اسکی باز هستند )بیل انفرادی ، اسکی ، باطوم ، کلنگ( باید به او کمک کنند خیلی سریع جانپناه خود را بسازد.
همچنین کوه نورد باید بتواند بوسیله آنها داخل جانپناه خود را برای اقامت مناسبتر کند. در برف کوبیده ، برای کندن بلوک ، بیل بکار می رود : احتیاط کنید به دسته آن فشار زیادی وارد نکنید چرا که بیلهای آلومینیومی استقامت
زیادی ندارند.
اندازه جانپناه
باید تناسبی بین حجم بیشینه جانپناه )برای پذیرفتن حداکثر نفرات( و سرعت ساختن آن، همچنین امکانات ساختن آن، پیدا کنیم. در بیشتر موارد گنجایش یک جانپناه ایده آل دو تا سه نفر میباشد.
اگر یک گروه درگیر چنین شرایطی شد، برای حفظ روحیه افراد، یگانگی آن گروه باید حفظ شود. از تنها گذاشتن یک نفر در یک جانپناه جداگانه جلوگیری کنید. اگر چند جانپناه درست میکنید سعی کنید آنها نزدیک به یکدیگر باشند.
عایق بندی
مهمترین مسئله در یک جانپناه برفی عایق بودن آن از سطح زمین است. برای اینکار باید از هر وسیله ای استفاده کرد. بهترین وسیله زیرانداز اسفنجی است ولی از طناب، چوب اسکی، لباسهای عایق لوله شده یا کوله پشتی نیز میتوان استفاده کرد.
مالفه های نجات آلومینیومی برای اینکار مناسب نیستند. آنها خیلی لیز هستند. از آنها به عنوان روانداز استفاده خواهیم کرد. این مالفه ها دو حسن دارند : اول اینکه از خارج شدن گرمای بدن جلوگیری میکنند و نیز فرد را از قطره های آب که از سقف میچکند در امان می دارند.
تهویه
بسته به نوع برف ، پناه میتواند گاهاً کامالً عایق باشد. چند مورد خفگی تا به حال مشاهده شده است. همیشه تهویه را با ایجاد سوراخی در بالای پناه پیش بینی کنید. و هرگز ورودی پناه را کاملا مسدود نسازید.
هنگام بارش برف شدید یک باطوم اسکی را در سوراخ تهویه دائم نگاه دارید تا بدون خارج شدن از پناه از گرفتگی آن جلوگیری کنید. )به تصویر نگاه کنید(. به علت سنگینتر بودن هوای سرد نسبت به هوای گرم،
چاله ای در ورودی بکنید تا سرما را در خود نگاه دارد.
علامت گذاری
علامت گذاری می تواند نشانی باشد برای ردیابی توسط گروههای نجات احتمالی. عالوه بر این برای جلوگیری از عبور از روی پناه ) در موردی مانند غار برفی( و فروریختن آن باید مکان آنرا علامت گذاری کرد.بیواک (شب مانی اضطراری در کوهستان)
انواع جان پناه ها
- سوراخ یا غار برفی
- پشته برفی
- ایگلو
- دیوار برفی
- چاله برفی
زمان مورد نیاز: ۳الی ۴ نفر ساعت کار به اضافه ۱الی ۲ ساعت انتظار برای سفت شدن برف
دمای داخل: تقریبا صفر درجه. از چادر و تمامی جانپناه های برفی به غیر از غار برفی گرم تر است.(دمای پشته برفی و غار برفی تقریبا
یکی است)
مهارت مورد نیاز: نیازمند یک تجربه قبل از کار درشرایط واقعی
چکیده: نسبت به سایر جانپناه ها به زمان بیشتری برای ساخت نیاز دارد و به اندازه برخی از آنها محکم نیست. ساخت پشته برفی کار شاقی است. اگر تنها هستید، پس از کندن برف باید آن را از به بیرون منتقل کنید که بسیار فراتر از کارایی موثر یک نفره در مقایسه با کار تقسیم شده بین دو نفر بصورت دو عمل مجزاست.