کرامپون یا یخ شکن به وسیله ی تسمه ها به زیر کفش متصل شده و دارای تیغه هایی نوک تیزی است که موجب می شود تا کوهنورد روی برف و یخ سر نخورد و به حالت یک چنگک پا های کوهنورد را روی سطح صیقلی یخ و برف ثابت و فیکس می کند. اسکار اکنشتین، اولین قطعه ۱۰ نقطه ای که به کفش متصل شده و خاصیت یخ شکنی دارد را در سال ۱۹۰۸ طراحی نمود. این محصول به طور چشمگیری حرکت روی یخ را تسریع می کرد. یخ شکن طراحی شده توسط این هنرمند با نام crampon به بازار عرضه شد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با کاربرد کرامپون آشنا نماییم.
امروزه کرامپون های زیادی به بازار عرضه که هر کدام به صورت ترکیبی از تسمه، تیغه های تیز و بخش عقبی تهیه شده اند. کرامپون ها را به چهار دسته پاشنه ای، بندی، نیمه اتوماتیک و اتوماتیک تقسیم بندی می کنند. بند های کرامپون به صورت همه کاره عمل کرده و با هر کفش کوهنوردی سازگار و مناسب هستند. استفاده از کرامپون های بندی به دلیل این سازگاری برای کوهنوردی های معمولی و عبور از یخ های با شیب کم و ملایم مناسب است.
با سخت تر شدن موانع در کوهنوردی روی یخ و برف می بایست از کرامپونهای پیشرفته تر همچون کرامپون اتوماتیک و نیمه اتوماتیک استفاده نمود تا راه برای صعود کوهنورد هموار تر گردد. چنگک های قرار گرفته در قسمت جلویی و زیر crampon از جنس کروم و بسیار مقاوم هستند. تیغه های کرامپون های قدیمی تر، پس از چند بار استفاده، تیز بودن خود را از دست می دادند که بعد از آن کوهنورد مجبور بود آن را با سوهان تیز کند. انواع جدید تر کرامپون این ویژگی را نداشته و حتی در روی سطوح سختی همچون سنگ هرگز تغییر نخواهند کرد.
کاربرد کرامپون
کوهنوردانی که از یخ ها و کوه های برفی عمودی صعود می کنند، نیاز بیشتری به یخ شکن دارند و باید قبل از سفر، خود را به آن مجهز کنند. در واقع یخ شکن جزو وسایل ضروری یک یخ نورد است تا بتواند به راحتی صعود داشته باشد. کرامپون های متحرک برای مسیر های با سختی کم مناسب هستند و به دلیل انعطاف پذیری خوب می توانند برای سطوح مختلف برف و یخ مورد استفاده قرار بگیرند. در انتخاب کرامپون می بایست ویژگی های مختلفی مد نظر قرار گیرد که مهمترین آن مسیر مشخص شده و موانع موجود در این مسیر برای کوهنوردان است.
صعود کوهنورد در مسیر های پر از یخ بدون یخ شکن غیر ممکن است و بهتر است با انتخاب صحیح آن، از بسیاری از مشکلات در طول مسیر جلوگیری نمود.
قسمت های مختلف کرامپون
در حالت کلی یک کرامپون شامل قسمت های زیر است:
۱- تسمه اتصال
۲- بخش عقب
۳- نوک های جلو
انواع کرامپون
از لحاظ روش اتصال کرامپون به کفش می توان آن ها را به سه دسته تقسیم کرد:
۱- کرامپون های پاشنه ای ( Instep )
همان یخ شکن های متداول کوهپیمایی هستند که عموما دارای ۴ یا ۶ شاخه بوده و اصولا در کوهنوردی به کار نمی آیند. همان یخ شکن های متداول کوهپیمایی هستند که عموما دارای ۴ یا ۶ شاخه بوده و اصولا در کوهنوردی به کار نمی آیند.
۲- کرامپون های بندی ( Strap-on )
دراین نوع از کرامپون که با هر نوع کفشی کار میکند به سادگی توسط بندهایی که به صورت شبکه بافته شده است زیر کفش بسته میشود و بندهای آن از روی کفش گره زده می شود. مزیت بسیار خوب این کرامپون این است که به راحتی با هر کفشی بسته میشود ، ولی پوشیدن آن کمی وقت گیر است.
۳-کرامپون های نیمه اتوماتیک
این کرامپون ها به خاطر سهولت استفاده از آن خیلی سریع عمومیت پیدا کرد. این نوع کرامپون نیز با همه نوع کفش کار می کند.این کرامپون دارای تسمه هایی در قسمت جلوی کفش (پنجه) و یک اهرم پاشنه و حفاظ پاشنه در قسمت عقب کفش می باشد. این امکانات شمـا را قادر به استفـاده از این کرامپونها با کفش هایی مانند Trango Plus می سازد که شیار مخصوص کرامپون آن فقط در پاشنه است. با این نوع کرامپون شما می توانید یک جفت کفش همراه خود بر دارید و فقط هر جا لازم بود از کرامپون استفاده کنید. فقط لازم است بند و تسمه کرامپون را ببندید، اکنون شما قادر هستید که هر نوع یخ را به راحتی در نوردید. در مورد استفاده کرامپون با کفشهای دو پوش نیز اصلأ نگران نباشید چون این کرامپون محکم روی لایه خارجی کفش بسته می شود.
۴- کرامپون های اتوماتیک (Step-in)
این کرامپون ها در قسمت عقب و جلو دارای حفاظ یا میله فلزی هستند ویک اهرم در قسمت پاشنه نیز دارند که شما می توانید به وسیله آن کرامپون را فیکس کنید. برای این که این کرامپون ها به خوبی و مطمئن بسته شوند لازم است که کفش ها هم در قسمت عقب یعنی پاشنه و هم در قسمت جلو یعنی پنجه دارای شیار مخصوصی باشند.
این نوع کرامپون ها به راحتی و سریع پوشیده می شوند و خیلی سریع از پا در می آیند و در ضمن به علت نداشتن تسمه مانعی در برابر گردش خون در پا ایجاد نمی کنند. نوع غیر متحرک و همچنین نیمه متحرک آن در بازار وجود دارد و شما میتوانید از نوع غیر متحرک و یا نیمه متحرک آن استفاده کنید.
انتخاب بهترین کرامپون
۱- بستگی دارد به آن که شما چه استفاده ای می خواهید از آن بکنید. برای کوهنوردی در کلاس و پایه معمولی که دارای یخ معمولی است و مسیر های برفی آن نیز دارای شیب زیاد نمی باشد بهتر است که از کرامپون های متحرک، قابل تغییر و انعطاف پذیر استفاده کنید. این نوع از کرامپون ها برای زمین های نه چندان سخت که بیشتر احتیاج به راه رفتن دارد تا صعود فنی مناسب می باشد. قابل به ذکر است که کرامپون های صلب نیز تولید می شوند که در صعود از دیواره های یخی گاها به کار می روند.
۲- ساختمان کفش شما نیز در انتخاب یک کرامپون خوب اهمیت دارد. کفش هایی که فرم زیر را دارند برای استفاده با کرامپون های اتوماتیک طراحی شده اند اما می توان کرامپون های نوع دیگر را نیز به آنها متصل نموده و استفاده کرد.کفش هایی با فرم زیر برای استفاده از کرامپون های نیمه اتوماتیک طراحی شده اند اما از کرامپون های بندی نیز می توان در آنها استفاده نمود. با این وجود این کفش ها با کرامپون های اتوماتیک سازگار نیستند.و در نهایت کفش هایی با فرم زیر را تنها می توان به کرامپون های بندی تجهیز کرد و با کرامپون های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک سازگار نیستند.
برای خرید انواع وسایل و لوازم کوهنوردی در فروشگاه کبود اسپرت، می توانید علاوه بر استفاده از قسمت جستجوی سایت، به صورت تلفنی ام با همکاران بخش فروش در تماس باشید.
هر چیزی که باید درمورد کرامپون بدانیم!